bericht 3
Geplaatst
op 10 november 2019 om 19:09 uur
De scheepvaarder was
een VOC-kapitein gaat met zijn bootje op weg naar Bantam in “de Oost” om daar
geroofde specerijen en andere goederen op te halen en naar Nederland te
brengen. Zijn bootje maakt onderdeel uit van een vloot. Maar hij raakt zijn
collega-kapiteins kwijt door een verkeerde stroming of sterke wind. Per ongeluk
botst hij in 1616, als tweede Nederlander en als tweede Europeaan, tegen de
kust van Australië aan. Hij en zijn bemanning gluren er een paar dagen rond.
Hij spijkert een plaatje met zijn naam erop tegen een paal, peert ‘m weer, en
vaart verder naar Indonesië om zijn missie af te maken. Die gebeurtenissen
vonden precies vierhonderd jaar geleden plaats en de kapitein heette Dirk
Hartog. Rondom zijn verhaal is dit jaar een heel herdenkingscircus opgetuigd
door de Nederlandse ambassade in Australië. Dat werd me duidelijk toen ik
afgelopen week een mailtje kreeg met de uitnodiging om me op te geven voor een
studiebeurs waarmee ik een aantal maanden in Australië zou kunnen gaan studeren
in het kader van een heus Dirk Hartog-jaar. Bij lofverhalen over VOC-kapiteins
gaan bij mij acuut alarmbellen rinkelen. Daarom zocht ik even uit wie Hartog
was en wat hij precies gedaan heeft. Het blijkt weinig opzienbarend: een
verdwaalde kapitein, een van de vele VOC-onderknuppels, die Australië per
ongeluk voor de tweede keer “ontdekt”. Ik denk dat maar weinig Nederlanders hem
kennen, maar in Australië schijnt hij een stuk beroemder te zijn. De
Nederlandse ambassade maakt daar nu gretig gebruik van. Het narratief rond de
herdenking, zoals te vinden op een website die de ambassade heeft gelanceerd,
is kenmerkend voor de manier waarop het koloniale verleden van Nederland
doorgaans wordt neergezet. Willem de
Vlamingh kopieerde de tekst op een nieuw bord en vulde hem aan met de gegevens
van zijn eigen reis. Hij spijkerde het op een paal, plaatste die op dezelfde
plek en nam het bord van Dirk Hartog mee. Het bevindt zich nu in het
Rijksmuseum. Het bord van De Vlamingh werd in de negentiende eeuw teruggevonden
en is tegenwoordig te zien in het Western Australian Maritime Museum in
Fremantle. Dirk Hartog was de tweede Europeaan die Australië bereikte. Een
andere Nederlander, Willem Jansz, was tien jaar eerder al op de noordkust van
Australië gestoten. Maar Dirk Hartog was de eerste die een blijk van zijn
aanwezigheid achterliet. Zijn bord bevat de oudste geschreven tekst van
Australië. Het eiland waar Dirk Hartog aan land ging, in Shark Bay in
West-Australië, heet nog altijd Dirk Hartog Island. Op de plek waar hij zijn
tinnen schotel achterliet, Cape Inscription, staat een vuurtoren met een
plaquette. Twee palen herinneren aan de borden van Dirk Hartog en Willem de
Vlamingh. De plek staat op de Australische National Heritage List. In 2016
vieren Nederland en Australië dat het vierhonderd jaar geleden is dat Dirk
Hartog in West-Australië aan land ging. En zo ging het dus hoe Dirk Hartog Australië
heeft ontdekt en daardoor de tweede is. Ze vieren het elke jaar nog in Australië
en Nederland ook nu nog.
Reacties
Er zijn nog geen reacties geplaatst.